Co? Dze? Czedë? [10.03-15.03.2025]

Stãżëcczi part Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô rôczi lubòtników kaszëbsczi kùlturë na nadzwëkòwi cykl filmòwëch pòkôzków do projekcyjny zalë Gminny Pùbliczny Biblioteczi w Stãżëcë (sz. Jana III Sobiesczégò 13). Na trzecym pòtkanim w òbrëmim filmòwégò cyklu gòsce mdą òbzerac film „Trauma i Tabu” Tomasza Słomczińsczégò, a pòtemù bãdze przërëchtowóné pòtkanié z aùtorã, gdze mdze leżnosc zadac swòje pitania. Rozegracjô bãdze w pòniedzôłk 10 strëmiannika ò szósti pò pôłnim, a wstãp je darmôk. 

Film „Trauma i tabu” przedstôwiô przerazlëwé relacje swiôdków tikającé weńscô sowiecczich wòjsk na Pòmòrzé a Kaszëbë w gromiczniku, strëmiannikù a łżëkwiace 1945 rokù. Doticzëłë òne masowëch, zbiérnëch gwôłtów, jaczich wòjarze Czerwiony Armie dopùszcziwelë sã na môlowëch białkach (bez zdrzeniô na nôrodnosc – nen jiwer tikôł sã tak samò pòlsczi, miemiecczi a kaszëbsczi spòlëznë), le téż przemòcë a rabùnków, jednym słowã – terroru, jaczi òstôł wprowadzony na najich zemiach pò przeńdzenim frontu.

***

Czerënk kaszëbsczi etnofilologie rôczi waju na Òtëmkłé Dnie Filologicznégò Wëdzélu Gdunsczégò Ùniwersytetu we czwiôrtk 13 strëmiannika do bùdinkù kòl sz. Wita Stwosza 55. W òbrëmim dnia òdbãdą sã jãzëkòwò-kùlturowé warkòwnie, bãdzeta miec leżnosc zadac pitania sztudéróm a wëkładowcóm ò sprawë sparłãczoné z kaszëbsczim czerënkã. 

Jeżlë widzysz swòjã przińdnotã na Pòmòrzim i chcesz miec cësk na rozwij regionu, to są to sztudia dlô Ce! Kaszëbskô Etnofilologiô pòmòże Cë zrozmiec apartné znanczi wielekùlturowi Pòmòrsczi z pùnktu widzeniô jãzëka i kùlturowi spôdkowiznë. Dobãdzesz jãzëkòwë spòsobnoscë a mitczé kómpetencje, jaczé nôùczą Cã robòtë w projektach a w karnie lëdzy.

Absolwentczi a absolwencë czerënkù robią w kùlturowëch institucjach, wëdowiznach, radiu, gazétnikòwëch redakcjach, bùtenrządowëch òrganizacjach a turisticznym sektorze. Ùczą kaszëbsczégò w pùblicznëch i spòlëznowëch szkòłach, prowadzą jãzëkòwé warkòwnie a edukacyjné zajmë.

Wicy ò czerënkù: https://old.ug.edu.pl/rekrutacja/studia/kierunki_studiow/20192020/etnofilologia_kaszubska-stacjonarne-i_stopnia

***

Gduńsczi part Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô rëchtëje we czwiôrtk 13 strëmiannika ò pół piąti pò pôłnim pòtkanié pòd titlã „Florian Ceynowa i jego dzieła po kaszubsku i serbsku w świecie Słowian". Wëdarzenié mdze w Centrum Kùlturë na Morenie miona Jana Paùla II we Gduńskù kòl sz. Nałkòwsczi 3. Wstãp je darmôk.

Gòscã zéńdzeniô mdze prof. Duszan Pażdżersczi, direktór Institutu Klasycznëch Sztudiów a Slawisticzi Gduńsczégò Ùniwersytetu, jaczi przedolmacził na serbsczi jãzëk wëjimczi pierszégò kaszëbsczégò cządnika „Skôrb Kaszébsko-słovjnskjé móvé" prowadzonégò bez titlowégò heroja pòtkaniô. Pòkazóné bãdą téż jinszé pùblikacje z serie „Kaszubska Biblioteka w Serbii”. Je wiedzec, że mdze téż gôdka ò nônowszim òdkrëcym – nalazłëch niedôwno lëstach pisónëch pò kaszëbskù bez Floriana Cenôwã do Sztefana Ramùłta (1880 rok).

***

Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié razã z Akademią Mùzyczną we Gduńskù 13 strëmiannika ò sódmi pò pôłnim w Kòncertowi Zalë AM we Gduńskù (sz. Łąkòwô 1-2) wespół rëchtëją kòncert „Lecë, chòrankò, czyli aMuz po kaszubsku z okazji Dnia Jedności Kaszubów”.

Òrganizatorzë projektu chcą ùbòkadnic bédënk w òbrëmim kaszëbsczi mùzyczi. Dzysdnia pòdjimóné są ùdbë ùkôzaniô rozmajitoscë mùzyczi regionu za pòmòcą chóralnëch, fòlkloristicznëch festiwalów, fònograficznëch dzejaniów, a téż wëdarzeniów ò spòlëznowim charakterze (m.jin. Dzéń Jednotë Kaszëbów, Zjazdë Kaszëbów, religijné ùroczëznë). Mimò to, òkòma rëchtowónégò òd 2002 rokù cyklu kòncertów Mùzeùm Kaszëbskò-Pòmòrsczi Pismieniznë i Mùzyczi we Wejrowie pt. „Spotkania z muzyką Kaszub”, jaczi promùje aùtorsczi doróbk regionalnëch kómpòzytorów, jak téż dokazë twórców bënë Kaszëb, inspirowóny môlowim fòlklorã, felëje placu na prezentacjã bòkadnégò ùtwórstwa sparłãczonégò z szerszim wëkònawczim aparatã.

Nã pùstkã chce wëfùlowac Mùzycznô Akademiô, jakô 13 strëmiannika òrganizëje kòncert z ùdzélã włôsnëch solistów – mieszkańców Kaszëb: pedagògów, sztudérów a òrkestrë Camerata Gedania pòd direkcją Andrzéja Kacprzaka a Przemësława Stanisławsczégò.

***

Wcyg môta leżnosc do òbzéraniô nowégò filmù Béjatë Hincke pòd titlã „Drëszk”, jaczi je slédnym dzélã kaszëbsczi trilogie („Manteltréger” i „Zgniélc”), a to dzãka szôłtëstwù Òdargòwò, jaczé rôczi na seans 14 strëmiannika ò sódmi pò pôłnim do Wiesczi Swietlëcë w Òdargòwie. Wstãp je darmôk.

W filmie ùdzél biorą mieszkańcowie nordowëch Kaszëb, m.jin. z Gniéżdżewa, Chłapòwa, Strzelëna a Nôdolô.

***

Pòstãpnô promòcjô dwatomòwi pùblikacje „Dzieje Kaszëbów/Dzieje Kaszubów” bãdze 15 strëmiannika ò piąti pò pôłnim w Mùzeùm Kaszëbskò-Pòmòrsczi Pismieniznë i Mùzyczi we Wejrowie (sz. Zamkòwô 2a) w òbrëmim II Festiwalu Dnia Jednotë Kaszëbów.

Pùblikacjô aùtorstwa dra Michała Hinca, Adama Lubòcczégò a wëdónô bez Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié òpisejë nôwôżniészé wëdarzenia z pòzdrzatkù dzejów Kaszëbów. Nie je to pòliticznô historiô, bò panownicë, wòjnë i tpzw. wiôlgô pòlitika pòjôwiają sã leno jakno spòdlé do pòkôzaniô kawlów spòlëznë. Nie je to historiô Kaszëb, a jich mieszkańców. Spòlëznowô historiô je blëższô òdbiércóm, bò tikô òna czësto najich przódków, jich żëcégò, jiwrów, redotë, jiscënków. W taczi fòrmie ùdostónô je zamkłosc pùblikacje.

***

Multimedialné Archiwùm Gminë Sëlëczëno razã z archiwistama Piotrã Marchòlewsczim, Joaną Fòrmelą a Olivierã Labùdą rôczą na akcjã zbiéraniô archiwalnëch òdjimków/filmów 15 strëmiannika do ògniowi strażë w Mscëszejcach.

Òrganizatorze rozegracjë proszą mieszkańców szôłtëstwa ò przeszukanié familiowëch albùmów z òdjimkama z rozmajitëch leżnosców (np. zdënków, kòmùniów, pògrzebów), a téż òsoblëwëch dlô szôłtëstwa placów a bùdinków. Célã akcje je zachòwanié historie tegò môla a ùdostãpnienié ji pòstãpnym pòkòlenióm.

Skanowanié òdjimków a zgriwanié filmów je òd dzesąti do pôłnia do drëdżi pò pôłnim.