Co? Dze? Czedë? [14-17.08]

W lëdowi tradicje 15 zélnika to baro wôżny dzéń, w jaczim przëpôdô Wniebòwzãcé Nôswiãtszi Pannë, a na Kaszëbach gôdô sã na to swiãto Matczi Bòsczi Zélny – patrónczi ùjny roscëniznë a bëlnëch plonów. Z ti leżnoscë kòżdégò rokù Mùzeùm – Etnograficzny Park miona Tédorë i Izydora Gùlgòwsczich rëchtëje wiele atrakcjów, jaczé parłãczą sã z tim swiãtã a zakùńczenim żniw. Ju ò ósmi do pôłniô mòże wząc ùdzél w swiãcenim kwiôtków, zelów, ògardowiznë òb czas ùroczësti swiãti mszë w kòscelë ze Swòrów. Òd jednôsti do pôłnia òbôczisz, jak przódë wëzdrzałë robòtë òbczas żniw, dzãka historiczny inscenizacje Teatru Zymk. Ò dwanôsti w pôłnié Joana Gòstkòwskô przëbliżô nama swój projekt „Zakùrzoné òdjimczi”, w òbrëmim jaczégò zbiérô i archiwizuje fòtografie z Kaszub, jaczé prezentëją przédno wôżné wëdarzenia z żëcégò lokalny spòlëznë, chtërnym towarzą mùzyka, spiéw i òbrzãdë. Ò czwiôrti pò pôłnim żdaje na naju mùzyczné widowiszcze pòd titlã „Opowieści wiejskich dziewuch”, w jaczim narratorką je szeptunka, wieskô ùzdrowicelka. Historie fùl òbsądów, zwëków, strachù a miłotë przedstôwi òbzérôczóm Teater Czwarte Miasto. Bez całi dzéń mdą dérowac warkòwnie z wëplataniô ze słomë i kòrzenia chòjnë, draszowaniô zbòżégò, ùkłôdaniô krutów ze zelów.

15 zélnika ò ósmi pò pôłnim przëjedzë do kòscoła pòd wezwanim Zwiastowaniô Pana w Żôrnówcu, gdze pòznôsz historiã tegò placu, le na òsoblëwi ôrt – òpòwiedzóną bez mùzykã i aktorską jigrã, za jaczé mdą òdpòwiadac Teater Zymk, Adóm Hébel a Éwelina Kùc. Wëdarzenié, przërëchtowóné bez Fùndacjã Sedlaka, mô titel „(Missa) Pro Pace” a òpòwié ò klôsztorze jakno môla w drãdżi historie Pòmòrzégò, a równoczasno pòza czasã w cëszë meditacje, mòdlëtwë i òdkriwanim Bòga. Wstãp je darmôk!

Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié part Dãbògòrzé/Kòsôkòwò rôczi na XXVIII edicjã Kaszëbsczégò Festinu, jaczi w Réwie na Szpërkù òdbãdze sã 15 zélnika. Ò pół drëdżi rozegracjô rëgnie przemarszã z Dãtą Òrkestrą Gminë Kòsôkòwò spòd kòscoła w czerënkù Szpërkù, gdze mdze òdprôwionô mszô swiãtô, chternã ùbòkadni wëstãp Karno Piesni i Tuńca Kosakowianie. Kąsk pò trzecy pò pôłnim na binie òczarzi naju mùzyką karno Jantarki z Mòstów, Dębogórskie Kwiatki, soliscë kònkùrsu „Jantarowi bôt”, Eleni a karno Szwagry. Bãdze téż kabaret Kòła Wiesczich Gòspòdëniów „Kaszubki” z Dãbògòrzô. Òkróm tegò na placu żdają stojiszcza z kaszëbsczim jestkù a dokazama lëdowëch ùtwórców, czekawé kònkùrsë a warkòwnie dlô dzecy i dozdrzeniałëch.

Wiele kaszëbsczich szmaczków ùzdrzimë òb czas rozegracje „MotoFolk Kaszuby 2025”, chtërna mdze 16 zélnika ò czwiôrti pò pôłnim w Strefie Aktiwnégò Wëpòczënkù w Parchòwie. Trzôsk mòtorów wëmiészô sã tuwò ze zwãkama regionalny mùzyczi, bò na binie wëstąpi Fòlkloristiczné Karno „Modraki”, Kaszëbsczé Karno Piesnie i Tuńca „Bytów” i „Ziemia Żywiecka”. Pòza wëstãpama czekają na gòscy stojiszcza Kòłów Wiesczich Gòspòdiniów, lëdowëch ùtwórców, militarné krómë, ridowanié, strefa dlô dzecy, a téż wiôlgô mòtocyklowô parada.

16 zélnika mdze fùl atrakcjów téż w Chmielnie, gdze Lokalnô Rëbackô Grëpa „Kaszuby” przërëchtowała dlô mieszkańców regionu a letników Rëbacczi Jôrmark. Na dzecy, dozdrzeniałëch a całé familie czekają: wëstãpë regionalnëch karnów (w tim „Chmielanie”), szantowi kòncert, rëbacczi kònkùrs wiédzë, stojiszcza lëdowëch ùtwórców, lokalnëch producentów a rëbacczich gòspòdarstw, degùstacjô rëbnëch môltëchów, animacje dlô dzecy. Òd rena planowóné są téż amatorsczé miónczi wãdkarsczé i Nordic Walking.

17 zélnika na Nadmòrsczim Bùlwarze w Hélu bãdą brzëmiałë zwãczi kaszëbsczi mùzyczi, a to dzãka wëstãpóm energicznégò a rësznégò karna Zgrëwańce i Kaszëbsczi Influencerczi, jakô parłãczi kaszëbsczi fòlklor z dzysdniowima brzmieniama. Òkróm tegò mùzyczną niespòdzónkã przërëchtowôł dlô gòscy hélsczi part Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô, le ò tim dowiéta sã ju na placu!

Stowôra „Kamienicczi Młin” rôczi na snôżą rozegracjã z leżnoscë Dnia Kaszëbsczi Fanë, chtërna mdze 17 zélnika ò drëdżi pò pôłnim w Agroturisticznym Gòspòdarstwie „Pod Lipą”. Swiãto je na wdôr pierszégò pùblicznégò wëwiészeniô kaszëbsczi fanë w Kartuzach w 1929 rokù. Dzéń téż je leżnoscą do pòdczorchniãcô kaszëbsczi juwernotë i pòpùlarizacje naji kùlturë i kaszëbsczégò jãzëka. Rozegracjô w Kamienicczim Młinie òd czile lat ceszi sã wiôlgą pòpùlarnoscą, na chtërnã przëjéżdżô wiele lëdzy, żebë wząc ùdzél w bëlnym czôrno-żôłtim przemarszu z nôwiãkszą kaszëbską faną. Wëdarzenié pòprowadzy Paùlëna Gerszewskô, przëgriwac mdze karno A Matizer Noga, a za ùsmiéwk na gãbach gòscy mdze òdpòwiedzalny Kabaret Kùńda. Sertno rôczimë!

Mùzeùm Słowińsczi Wsë w Klëkach przeniese naju 17 zélnika do swiata codniowégò żëcô rëbaków i jich rodzëznów, a to dzãka wëdarzeniu pòd titlã „Wkoło ryby”. Gòsce na placu wezną ùdzél w pòkazach z szëcô rëbacczich séców, wëplotaniô czipów na rëbë z wiklinë, robieniô na spicach stréflów a wãdzeniô rëbów. Dlô bëtników wëdarzeniô òrganizatorzë przërëchtowelë degùstacje rëbnëch môltëchów a prôwdzëwégò słowińsczégò chleba. Dzecë a młodzëzna mają leżnosc wząc ùdzél w wiele rozmajitëch warkòwniach i animacjach – twòrzenié bôtów z kórë i znakòwanié jich rëbacczima merkama, łowienié drzewianëch rëbów z balë, òzdôbianié bristolowëch ribków a pòspólné malowanié òbrôzków na dłëdżim sztëczkù sztofù. Slédną atrakcją mdze wëstôwk stôrëch òdjimków, jaczé pòchôdają z słowińsczégò regionu a są namienióné rëbacczémù żëcu.

Gard Pùck i Pùcczi Part Kaszëbskò-Pòmòrsczégò Zrzeszeniô rôczą na Zeloné Pieglëszcze, gdze 17 zélnika òd pierszi pò pôłnim zacznie sã Kaszëbsczi Dzéń w Pùckù. Rozegracjã pòprowadzy Pioter Léssnawa, a za mùzyczną czestã mdą òdpòwiedzalné karna: Absolwenci, Manijôcë i Kaszubianki z Wiôldżi Wsë. Na placu òrganizatorzë przërëchtëją téż tôrg, gdze mdze leżnosc pòszmakac kaszëbsczé jestkù i zachwëcëc sã dokazama lëdowëch ùtwórców. Na dzecë żdają wielné kònkùrsë z nôdgrodama.